Op 18 april 1973 ontplofte de Wetstraat toen Leo Schrooten, journalist bij De Standaard, de beruchte Ibramco-affaire aan het licht bracht. Zo bleek dat op 6 december 1972 een geheim akkoord werd gesloten tussen de toenmalige Minister van Economische Zaken, Henri Simonet (foto rechts), en André Baeyens, secretaris-generaal van het Ministerie van Economische Zaken en Iran.
Het akkoord draaide rond de bouw van een Iraanse olieraffinaderij op Belgisch grondgebied. De bedoeling was de aanleg van een nieuw netwerk aan pijpleidingen. Daardoor zou België als Iraans benzinenetwerk fungeren. De kostprijs werd geraamd op 10 miljard Belgische frank en daartegenover stonden een 250-tal nieuwe jobs. De belofte werd gemaakt dat België 20 procent van het kapitaal zou ophoesten.
Met dit geheime akkoord probeerde de toenmalige Socialistische Partij de Amerikaanse hegemonie op de oliemarkt te doorbreken. Op 12 maart 1973 werd het bedrijf Ibramco opgericht om samen te werken met de National Iranian Oil Company. Het uitbreken van het nieuws over dit akkoord heeft daar snel een einde aan gemaakt.
Na veel getouwtrek in de politiek bleef de zaak danig aanslepen dat de Iraanse sjah, Mohammed Reza Pahlavi, het akoord op 16 januari 1974 opgezegde. Dit betekende het einde van de carrière van de toenmalige Waalse premier, Leburton (foto links). Hij had gezegd dat hij ontslag ging nemen indien de raffinaderij er niet zou komen. Hij was de laatste Waalse premier van België voor Elio Di Rupo.
In 1987 kwam een grootschalige fraudezaak in ons land aan het licht. De toenmalige burgemeester van Luik, Eduoard Close, werd beticht van het accepteren van smeergeld van de Franse groep Compagnie Générale des Eauxs.
Concreet wilde de Franse groep de parkeermeters in Luik beginnen uitbaten. Zij werden in contact gebracht met Close via baron Benoît de Bonvoisin, een notabel lobbyist. Uiteindelijk werd een akkoord bereikt en kreeg Close 1 miljoen Belgische frank cadeau.
Het bleef dan ook niet bij de parkeermeters. Verder onderzoek wees uit dat de Franse meubelbouwer Decaux Close ook had overladen met geschenken. Later bleek ook dat de firma City Advertising vaak enveloppen met inhoud naar Close bracht in ruil voor de aanlevering van publiciteit voor bushokjes en andere uithangborden.
Toen het schandaal bekend raakte, kwam er onmiddellijk een gerechtelijk onderzoek. Dat onderzoek leidde tot een uitspraak in 1992, desondanks het ontbreken van enkele kroongetuigen. Dhr. Verbinnen, kroongetuige in het onderzoek, stierf in een auto-ongeval en André Cools werd in 1991 vermoord. Close werd veroordeeld tot 10 maanden cel en een geldboete van 1 miljoen Belgische frank. Voor de zaak met de meubelbouwer vorderde het gerecht nog eens 18 maanden cel.
De dioxinecrisis brak los in het voorjaar van 1990. Toen bleek dat de giftige stof dioxine via kippen en zuivelproducten toch in de voedselketen was terechtgekomen. De impact was enorm, zowel politiek als economisch.
Enorme hoeveelheden kip en zuivelproducten werden uit de rekken gehaald, maar de overheid moest nog verder gaan om de crisis te bedwingen. Zo werd de productie van vleeswaren, koekjes en pralines een halt toegeroepen en werd de aanvoer van kip-, rund- of varkensvlees volledig geblokkeerd.
Na grondig onderzoek bleek de besmetting afkomstig van vetsmelterij Verkest dichtbij Deinze. De dioxine was in een opslagtank beland, omdat transformatorolie bij andere vetten terecht was gekomen. Verkest werd in 2013 nog veroordeeld voor hun aandeel in de dioxinecrisis.
Politiek vielen er ook koppen. Zo moesten Karel Pinxten, toenmalig minister van Landbouw, en Marcel Colla, toenmalig minister van Volksgezondheid, ontslag nemen. Guy Verhofstadt daarentegen die tijdens het onderzoek heel wat aan het licht bracht werd politiek beloond als grote overwinnaar van de daaropvolgende verkiezingen.
Op 29 maart 1985 werden 144.000 granaten besteld bij de Amerikaanse firma GDD (General Defense Corporation) in naam van de Belgische overheid. De aanbestedingen werd uitgevoerd door toenmalig Minister van Defensie, Freddy Vreven. Het totaalbedrag was toen 6,8 miljard Belgische frank.
Het Nederlandse bedrijf Eurometaal diende prompt klacht in omdat ze dachten dat er een fout gebeurd was aangezien zij de bestelling veel goedkoper konden aanleveren. Uiteindelijk toonde een onderzoek van de FBI aan dat er 400 miljoen BEF werd uitbetaald aan Johan Lampaert, een Ledegemse garagist, die later het geld kon doorstorten aan anderen, zoals de betrokken minister.
Lampaert en de kabinetschef van de minister werden in verdenking gesteld en aangehouden. Lampaert sloeg op de vlucht en schuilde enkele jaren in Bangkok. In 1996 werd hij via de Nederlandse overheid alsnog uitgeleverd aan België.
Na een moeizaam gerechtelijke procedure zijn er wel een aantal uitspraken gekomen. Het bedrijf Eurometaal kreeg 1 frank provisionele schadevergoeding, maar zij vielen de Staat aan in hun schadevergoeding. Uiteindelijk leidde dit tot een uitspraak in 2009 waarbij de Belgische Staat werd veroordeeld tot een schadevergoeding van 36 miljoen euro vanwege manipulatie. Intussen is dat vonnis ook verbroken en wordt de zaak tot op vandaag uitgespit.
Misschien kent u hem nog: de milieubox. Het moest de kers op de taart worden van de Vlaamse regering in 1992. Het eindresultaat was een leuk initiatief naar Nederlands voorbeeld, maar er waren twee grote problemen.
Het bekende probleem was het kinderslot, waardoor niemand het onding open kon krijgen. Het minder bekende probleem is het politieke schandaal dat erop volgde.
Zo bleek dat de aanbesteding voor de milieuboxen niet correct verlopen was, een contract dat geraamd werd op 25 miljoen euro. Toenmalig Minister Theo Kelchtermans en het kopstuk van CD&V, Leo Delcroix (foto) kwamen snel in het vizier.
Een vonnis volgde in 2003, Delcroix werd veroordeeld. Hij ging verder in beroep en werd in 2004 vrijgesproken omdat de feiten toen verjaard waren.
Eind 2012 kwam het Kazachgate-schandaal aan het licht, het was een internationaal corruptieschandaal dat tot diep in het Franse Elysée en Russische kringen reikte.
Zo zou het Elysée druk hebben uitgeoefend op Belgische politici om een nieuwe afkoopwet versneld door het parlement te jagen. De partij die toen prominent in opspraak kwam was de MR, meer bepaald onder de naam van Armand De Decker (foto).
De spilfiguren in de zaak zijn drie zakenmannen die zich na de implosie van de Sovjet-Unie opwerkten tot machtige oligarchen. Het gaat specifiek over Patoch Sjodijev, Alijan Ibragimov en Alexander Masjkevitsj.
In mei 2018 concludeerde de Kazakhgatecommissie dat 'het wetgevende werk ter invoering van de controversiële wet niet werd beïnvloed door gelobby en pogingen tot manipulatie.' Het rapport sprak Chodiev vrij van elke betrokkenheid bij de invoering van de wet op de minnelijke schikking. Het beschuldigde de diamantsector ervan de voorbereiding van de wet reeds vanaf 2008 te hebben gepusht. Daarnaast werd De Decker volledig vrijgesproken, gezien geen bewijzen geleverd konden worden dat hij invloed zou hebben uitgeoefend op de snelheid waarmee de wet erdoor kwam
Het UNIOP-schandaal is een corruptie-affaire dat bekendgemaakt werd in de vroege jaren 1990. Politici van de PS werden beticht dat ze hun partij financierden onder het mom van overbetaalde studieopdrachten.
De affaire begon als een zaak van valsheid in geschrifte en geldverduistering door de directeur van het opiniepeilingsinstituut UNIOP. Toen onderzoek werd uitgevoerd naar die feiten bleek dat de kabinetten van PS-ministers in het decennium ervoor verschillende studies bij UNIOP hadden besteld, maar daarvoor veel te veel betaalden.
De spilfiguur in de zaak bleek de toenmalige minister van Defensie, Guy Coëme. Naast Coëme vroeg het gerecht aan het Belgisch Parlement om de onschendbaarheid van Guy Spitaels, Hervé Hasquin, Philippe Moureaux en Willy Claes op te heffen.
Het uiteindelijke proces startte in 1996. Coëme stond samen met nog zeven andere verdachten terecht. Het Hof van Cassatie veroordeelde ze allemaal. Coëme verloor zijn politieke- en burgerlijke rechten en werd veroordeeld tot twee jaar voorwaardelijke cel en een boete van 60.000 Belgische frank.
In 2013 zag de Arcopar-zaak het licht, een financieel schandaal met wortels in de Groep Arco - een Belgische coöperatieve holding binnen de schoot van het ACW/beweging.net. Arcopar verkochten aandelen aan de klanten van BACOB, een bank die later opging in in Dexia. Toen die laatste bank echter failliet ging tijdens de financiële crisis, werden die Arco-aandelen plots waardeloos.
Het ging in totaal over 800.000 klanten, waarvan velen gelieerd waren aan Beweging.net, het vroegere ACW, ofwel de christelijke vakbond.
Vooral Steven Van Ackere, toenmalig Minister van Financien kwam onder vuur te liggen. Volgens de N-VA zou hij weet hebben van een geheim akkoord rond winstbewijzen tussen het ACW en Belfius.
Terwijl de N-VA het ACW betichtte van fraude en klacht indiende bij het parket werd de situatie van Van Ackere onhoudbaar. Op 5 maart 2013 nam hij ontslag.
Het Publifinschandaal brak uit in december 2016. In het middelpunt van de aandacht stonden de Waalse intercommunales Publifin en dochtermaatschappij Nethys, meer bepaald wat politici daar verdienden.
Zo bleek dat een aantal lokale mandatarissen van PS, MR en cdH riante lonen opstreken voor advies dat zij verleenden aan de raden van bestuur, ondanks het feit dat ze daar nooit aanwezig waren.
Leden van zowel de Luikse PS, MR, cdH en Ecolo waren hierbij betrokken, omdat deze vier partijen vertegenwoordigers hadden in de raad van bestuur van Publifin. Toch liep vooral de Waalse socialistische partij in de kijker, omdat 13 van de 24 mandatarissen PS-leden waren. Samen haalden die politici ongeveer een miljoen euro binnen.
Op 26 januari 2017 nam Paul Furlan (foto), Minister van Lokale Besturen, die verantwoordelijk was voor de intercommuncale ontslag. Intussen heeft de Waalse regering maatregelen getroffen om herhaling te voorkomen.
Het Publipartschandaal brak uit in het voorjaar van 2017 toen, in de nasleep van de Publifin-affaire, bekendraakte dat verschillende Gentse mandatarissen riante vergoedingen opstreken in adviesraden van onder meer nv Publipart (Tom Balthazar, sp.a) en Telenet (Siegfried Bracke, N-VA).
De spilfiguur in de hele affaire was Melikan Kucam, niet alleen een gemeenteraadslid voor N-VA in Mechelen, maar tevens een vertrouweling van Theo Francken. Het was de goede band tussen Francken en Kucam die ertoe had geleid dat Francken een groot deel van de moeilijke taak om de vluchtelingen die in aanmerking kwamen te selecteren, had toevertrouwd aan Kucam. Uit de reportage bleek dat Kucam zijn positie als inwijdeling had misbruikt om grof geld te verdienen, door mensen te laten betalen voor een humanitair visum.
De hele kwestie werd nog neteliger toen het gerecht Kucam liet arresteren en bevestigde dat er een onderzoek liep naar mensensmokkel, passieve omkoping en fraude tegen het prominente N-VA-lid.
Partijgenoten schoten Francken meteen te hulp en verdedigden hem met vuur. Bart De Wever vraagt zich voor de camera's af 'of dit nu het grootste schandaal van de wereld is?'
De N-VA wordt beschoten vanuit alle kanten: regeringspartijen, de linkse oppositie en het Vlaams Belang, allemaal hebben ze hun eigen strategie om hier garen bij te spinnen. Er wordt een parlementaire onderzoekscommissie opgericht die Francken op de rooster zal leggen, een zeer pijnlijke zaak zo kort voor de verkiezingen.
Waar N-VA voorheen vastbesloten was om van immigratie een van de grote verkiezingsthema's te maken, lijkt het enthousiasme nu plots danig bekoeld.
Bekijk ook: "Muzikanten die zich met de politiek moeien"
Er werd een speciale parlementaire commissie op poten gezet om de verdachte geldstromen te onderzoeken. Daar moesten verschillende leden van de Schatkist en de politiek voorkomen, maar echte resultaten leverde het niet op. Verscheidene prominente politici, zoals Didier Reynders (MR), Steven Vanackere (CD&V) en Johan Van Overtveldt, reageerden niet op het schandaal.
